Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) υπέγραψαν σήμερα ο Γενικός Διευθυντής Τελωνείων & ΕΦΚ του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Βερναδάκης και ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος κ. Βασίλης Θωμαΐδης στα γραφεία του Συνδέσμου στη Θεσσαλονίκη. Στην υπογραφή του Μνημονίου ήταν παρόντες μέλη της Διοίκησης του ΣΕΒΕ, ο Β’ Αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ κ. Βεργίνης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εκτελωνιστών Θεσ/νίκης κ. Ελευθερόπουλος και ο Πρόεδρος της 2ης Ένωσης Τελωνειακών Υπαλλήλων Μακεδονίας κ. Καρδάκος.
Η υπογραφή του Μνημονίου έγινε με την κοινή πεποίθηση ΓΔ Τελωνείων και ΣΕΒΕ ότι η χρήση κοινών προτύπων και κανόνων θα προωθήσει και θα συμβάλλει στην υπέρβαση προβλημάτων που συνδέονται με χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες και ταυτόχρονα εδραιώνει τη θέση με του ΣΕΒΕ ως αξιόπιστο εταίρο της Τελωνειακής Υπηρεσίας.
Η Ελληνική Τελωνειακή Διοίκηση ιεραρχώντας τους φορείς με κριτήρια την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα τους και εκτιμώντας την ποιότητα της συνεργασίας που έχει με το ΣΕΒΕ, συμφώνησε στην υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας, προκειμένου να θέσει σ’ ένα δομημένο πλαίσιο τη διαδραστική αυτή σχέση.
Η συνεργασία μεταξύ ΓΔ Τελωνείων και ΣΕΒΕ αποτελεί σημαντική καινοτόμο πρωτοβουλία εμπέδωσης της συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς όφελος της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και της εθνικής οικονομίας γενικότερα. Για το σκοπό αυτό άλλωστε παρευρέθηκε στην Υπογραφή του Μνημονίου και ο Προϊστάμενος του Περιφερειακού Ινστιτούτου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) κ. Μαργαριτόπουλος με το οποίο ο ΣΕΒΕ έχει ήδη συνεργασία στο πλαίσιο προγράμματος για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των επιχειρηματιών σε ό,τι αφορά τις συνδιαλλαγές του με τις Δημόσιες Υπηρεσίες.
Σκοποί του Μνημονίου Συνεργασίας είναι:
α. η προώθηση της συνεργασίας της Διοίκησης με τον εμπορικό κόσμο, προκειμένου τα δύο μέρη να προσεγγίσουν τον κοινό τους στόχο που είναι: ταχύτερες, απλούστερες, ασφαλέστερες και με το μικρότερο δυνατό κόστος συναλλαγές σε ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό περιβάλλον για τα Τελωνεία και το εμπόριο.
β. η διευκόλυνση και προώθηση του εξαγωγικού εμπορίου και η ενίσχυση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των ελληνικών επιχειρήσεων που αποτελούν βασικό μοχλό και αναδεικνύονται σε βασικό συστατικό στρατηγικής της ελληνικής οικονομίας.
γ. η αναδιοργάνωση των εργασιών τελωνείων και επιχειρήσεων με στόχο τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, τη μείωση του διοικητικού κόστους και του κόστους συμμόρφωσης με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη διασφάλιση της συμβατότητας των συστημάτων τους.
Η συνεργασία αφορά και δράσεις για το ηλεκτρονικό τελωνείο από την εφαρμογή του οποίου αναμένεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του εκτελωνισμού, απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών για τους δημόσιους (κοινοτικούς ή εθνικούς) και ιδιωτικούς φορείς, διευκόλυνση και μείωση του κόστους των εμπορικών επιχειρήσεων, μεγαλύτερη ασφάλεια των εμπορευμάτων και των διεθνών συναλλαγών και αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη (Lisbon Agenda) και για την παροχή προσπελάσιμων και διαλειτουργικών υπηρεσιών από τις Κυβερνήσεις (E-Government).
Tα αναμενόμενα αποτελέσματα βασίζονται στη μείωση του κόστους εναρμόνισης για τις επιχειρήσεις και το δημόσιο που θα προέλθουν από: (α) την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας (Better Regulation), (β) την υιοθέτηση ενός περιβάλλοντος πλήρως απαλλαγμένου από έγγραφα (E-Custom) και (γ) την υιοθέτηση τελωνειακών δικτυακών χώρων και της ενιαίας ηλεκτρονικής θυρίδας (One Stop Shop).
H ύπαρξη ενός ηλεκτρονικού περιβάλλοντος για τα τελωνεία και τις εμπορικές επιχειρήσεις, αποτελούμενου από προσβάσιμα και διαλειτουργικά τελωνειακά συστήματα, μπορεί να συμβάλει στην ταχύτερη παράδοση των εμπορευμάτων. Επιπλέον οι οικονομικοί φορείς θα μπορούν να διενεργούν τις τελωνειακές συναλλαγές τους με τις τελωνειακές υπηρεσίες στον τόπο εγκατάστασής τους (κεντρικός εκτελωνισμός και ενιαίο σημείο πρόσβασης).
Επίσης θα αυξηθεί η ασφάλεια των εμπορευμάτων και των διεθνών συναλλαγών, θα ενισχυθεί η προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών χάρη στους καλύτερα στοχοθετημένους τελωνειακούς ελέγχους, οι οποίοι θα στηρίζονται σε ηλεκτρονικά συστήματα διαχείρισης κινδύνων.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του παραρτήματος που παρατίθεται στη συνέχεια, μπορεί να επέλθει και για τις ελληνικές επιχειρήσεις σημαντική διευκόλυνση με την πλήρη εφαρμογή και στην χώρα μας των ηλεκτρονικών τελωνειακών υπηρεσιών. Προϋπόθεση όμως είναι να υπάρξει έγκαιρη και κατάλληλη προετοιμασία των εθνικών αρχών και των οικονομικών φορέων για την εφαρμογή του νέου κοινοτικού τελωνειακού πλαισίου και μάλιστα ομοιόμορφα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και συντονισμός και στενή εταιρική συνεργασία της τελωνειακής υπηρεσίας με τους οικονομικούς φορείς.
Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού τελωνείου που αποτελεί επιταγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα συμβάλλει στη μείωση του διοικητικού κόστους που είναι το ζητούμενο ιδιαίτερα για την χώρα μας που κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ένωσης, από κοινού με τις Δημοκρατίες της Βαλτικής, σε ποσοστό του διοικητικού κόστους στο ΑΕΠ (6,8%) και εντάσσεται στους στόχους του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Ο ΣΕΒΕ πιστεύει ότι η συνεργασία του με τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & ΕΦΚ αποτελεί πρότυπο συνέργιας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και καλεί και το Υπουργείο Ανάπτυξης να το προβάλει ως καλή πρακτική και μέσα από σχεδιασμό δράσεων που έχουν ανάλογο στόχο στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 αλλά και τη χρηματοδότηση ορισμένων από αυτές.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ως προς τα άμεσα κόστη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με σχετική μελέτη της ΕΕ προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (15380/05), ακαδημαϊκές μελέτες εκτιμούν ότι το κόστος συμμόρφωσης για τη διεκπεραίωση τελωνειακών διαδικασιών που επιβαρύνει τους οικονομικούς φορείς υπολογίζεται σε 2% της συνολικής αξίας των εισαγωγών ή των εξαγωγών. Πηγές των Ηνωμένων Εθνών φθάνουν το παραπάνω ποσοστό σε 7%, αλλά αυτό μπορεί να είναι μέσο όρο όλων των κρατών, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων χωρών.
Ως προς τα έμμεσα κόστη, ορισμένα παραδείγματα που δόθηκαν από χώρες μέλη αποδεικνύουν ότι ο εκτελωνισμός θα είναι συντομότερος όταν χρησιμοποιηθούν τα ηλεκτρονικά συστήματα (2003): για την Ελλάδα ο χρόνος εκτελωνισμού είναι σε περιβάλλον με χαρτί από 1-4 ώρες για την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική μεταφορά και από 2 ώρες μέχρι δύο μέρες για τη θαλάσσια μεταφορά. Οι προσδοκίες των εμπόρων για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές για εκτελωνισμό σε περιβάλλον χωρίς χαρτί, είναι λιγότερο από 1 ώρα για την αεροπορική μεταφορά και λιγότερο από 2 ώρες για την οδική και σιδηροδρομική μεταφορά. Για τη θαλάσσια μεταφορά, οι έμποροι προσδοκούν λιγότερες από 2 ώρες για τα ευπαθή φορτία και λιγότερο από μία ημέρα για τα μη ευπαθή φορτία.
Στην ίδια μελέτη εκτιμάται ότι ο Εκσυγχρονισμένος Τελωνειακός Κώδικας σε συνδυασμό με το ηλεκτρονικό τελωνείο θα δώσουν τα μεγαλύτερα οφέλη στους εμπόρους.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, μελέτη για τον APEC (Αsia-Pacific Economic Cooperation) (2001) ανέδειξε ενδεικτικά οφέλη από την υιοθέτηση ενός τελωνειακού περιβάλλοντος πλήρως απαλλαγμένου από έντυπα:
Στη μελέτη αναφέρεται ότι περίπου το 10-15% της αξίας των διακινούμενων εμπορευμάτων αντιστοιχεί στο κόστος της γραφειοκρατίας και των διαδικασιών που την πλαισιώνουν. Στην Κορέα, που θεωρείται η χώρα του APEC με την μεγαλύτερη πρόοδο προς το πλήρες ηλεκτρονικό εμπόριο (paperless trade από το 1991 με συνεχείς αναβαθμίσεις) πριν την υιοθέτηση της πλήρους ηλεκτρονικής πλατφόρμας, το κόστος συναλλαγών ήταν περίπου 7-10% της αξίας των διακινούμενων εμπορευμάτων
Εκτιμήσεις για τη μείωση του κόστους των επιχειρήσεων από την υιοθέτηση πλήρως ηλεκτρονικών συναλλαγών δείχνουν οφέλη της τάξης του 1,5-15% ανάλογα με το είδος του εμπορεύματος και το μέσο μεταφοράς, ενώ με την πλήρη υιοθέτηση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών από τα μέλη του APEC τα οφέλη αναμένονται πολύ περισσότερα.
Παρόλα αυτά τα παραπάνω οφέλη εκτιμάται ότι απαιτούν την υιοθέτηση τεχνολογιών από τον ιδιωτικό τομέα που αναμένεται να απορροφήσουν περίπου το 25% των συνολικών ωφελειών από την υιοθέτηση πλήρως ηλεκτρονικών υπηρεσιών
Τα οφέλη αναμένεται να είναι μεγαλύτερα για μικρά φορτία καθώς οι συναλλαγές περιλαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό ανελαστικού κόστους (περίπου 100 USD) ασχέτως του διακινούμενου προϊόντος, ενώ για τρόφιμα τα οφέλη αναμένονται μεγαλύτερα λόγω του ότι το ανελαστικό κόστος είναι μεγαλύτερο καθώς περιλαμβάνει επιπλέον πιστοποιητικά
Οφέλη από την υιοθέτηση ηλεκτρονικών συναλλαγών υπάρχουν και για τις τράπεζες, αλλά και τις εταιρίες μεταφορών. Ενδεικτικά τράπεζες που κάνουν χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων κάνουν λόγο για οφέλη περίπου στα 95 USD για κάθε άνοιγμα πίστωσης, ενώ εταιρίες μεταφορών κάνουν λόγο για οφέλη κοντά στο 40% από τη μείωση του κόστους της γραφειοκρατίας.
Τα οφέλη από υφιστάμενα συστήματα ηλεκτρονικού τελωνείου κυρίως βασίζονται (α) στη μείωση του χρόνου μεταφοράς καθώς μειώνεται η εμπλοκή του ανθρώπινου δυναμικού και συνεπώς του οικονομικού κόστους και (β) στη μείωση των λαθών στην αλυσίδα μεταφοράς.
Από την ίδια μελέτη προέκυψε ότι τα οφέλη για το δημόσιο από την υιοθέτηση ενός πλήρους ηλεκτρονικού περιβάλλοντος είναι εξίσου σημαντικά.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Ιαπωνία οι υπεύθυνοι των τελωνείων κάνουν κάνουν για μείωση του μέσου χρόνου εκτελωνισμού ανά φορτίο από 400 λεπτά σε 15 λεπτά
Στην Κίνα ο χρόνος ανά φορτίο μειώθηκε από 330 λεπτά σε 90 λεπτά
Στο Μεξικό ο χρόνος ανά φορτίο μειώθηκε από 730 λεπτά στα 65 λεπτά
Στην Κορέα ο χρόνος για εξαγωγές μειώθηκε από την 1 ημέρα σε 2 λεπτά, ενώ για τις εισαγωγές ο χρόνος μειώθηκε από τις 2 ημέρες στις 2,5 ώρες (στοιχεία 2002).
Στην Σιγκαπούρη το φορτίο μπορεί να εκτελωνιστεί μέχρι και 8 ώρες πριν την έλευση του πλοίου στο λιμάνι, επιτρέποντας στο φορτίο να μεταφερθεί κατευθείαν στο φορτηγό και να συνεχίσει την πορεία του προς τον τελικό προορισμό. Με τον τρόπο αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες μπορούν να απελευθερώσουν πόρους για τον έλεγχο φορτίων με πιο αποδοτικό τρόπο.
Πηγές:
APEC – Chapter 6 “The cost of Paperwork in Cross-Border Trade”
Benefits from paperless trade – Korea (KTNET)
Working document on a paperless environment for customs and trade (2006)
EU Impact Assessment: Annex to the Proposal for a regulation of the European Parliament and the Council laying down the community customs code and to the proposal for a decision of the European Parliament and of the Council implementing a paperless environment for customs and trade-Commission Staff Working Document (Council of the European Union-15380/05)
Πηγή: ΣΕΒΕ