Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός και οι μηδενικοί ρυθμοί ανάπτυξης που καταγράφει η ελληνική οικονομία αναγκάζουν την κυβέρνηση να ζητήσει από την Κομισιόν παράταση για να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ. Το «διαβατήριο» για να πάρει η Ελλάδα την περίοδο χάριτος που θέλει, είναι η εκτέλεση ενός «πακέτου» μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα.
Οπως επισημαίνουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, τα προβλήματα στα δημόσια οικονομικά της χώρας υπήρχαν πριν από την κρίση και αν δεν γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, θα συνεχίσουν να υφίστανται και μετά. Αλλωστε, εξαιτίας της έλλειψης αυτών των μέτρων, η Ελλάδα φέτος κλήθηκε να πληρώσει πανάκριβα για τα δανεικά της (το περιθώριο μεταξύ του ελληνικού και γερμανικού 10ετούς ομολόγου -spread- έφτασε στα επίπεδα που ήταν πριν από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ), επιβαρύνοντας και τους επόμενους προϋπολογισμούς.
Οι προβλέψεις των ξένων οργανισμών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι δυσοίωνες. Μετά την ανακοίνωση των στοιχείων του προϋπολογισμού για το πρώτο εξάμηνο, πλέον και στο υπουργείο Οικονομίας αναγνωρίζουν ότι η επίτευξη του στόχου για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,7% του ΑΕΠ φέτος, καθίσταται πολύ δύσκολη. Το ταμειακό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2009 έφτασε στα 17,48 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 7,2% του ΑΕΠ. Αν και ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Παπαθανασίου, θεωρεί ότι τα εισπρακτικά μέτρα του Ιουνίου θα αποφέρουν καρπούς στο δεύτερο εξάμηνο, η αποδοτικότητά τους επικρίνεται από ξένους και Ελληνες αναλυτές. Κομισιόν, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) υποστηρίζουν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 θα διαμορφωθεί στο 5,1% του ΑΕΠ, στο 5,9% του ΑΕΠ και στο 6,1% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Την ίδια ώρα, το δημόσιο χρέος ξεπερνάει το 100% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ενώ το ΔΝΤ θεωρεί ότι θα ανέλθει στο 109% του ΑΕΠ για το 2009. Αυτό όμως που επισημαίνεται για το χρέος, είναι ότι το ιδιαιτέρως υψηλό κόστος δανεισμού του Δημοσίου, αλλά και το μεγάλο δανειακό πρόγραμμα που αναγκάστηκε να εκτελέσει φέτος, συντηρούν το υπέρογκο χρέος και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, κατά τον οποίο χρέος και κόστος δανεισμού αυξάνονται συνεχώς. Μέχρι στιγμής το υπουργείο Οικονομίας έχει αντλήσει 55 δισ. ευρώ από τις αγορές. Το ΔΝΤ όμως εκτιμά ότι τα δανεικά θα ανέλθουν στα 61,3 δισ. ευρώ, πρόβλεψη η οποία -ειδικά αν δεν πάρει την παράταση από την Κομισιόν η κυβέρνηση- δεν αποκλείεται να επαληθευτεί, στο πλαίσιο της προσπάθειας να «κλείσει» ο προϋπολογισμός.
Στο πρώτο εξάμηνο του έτους η «τρύπα» στα έσοδα έφτασε στα 4,2 δισ. ευρώ. Μάλιστα, οι πληροφορίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, δείχνουν ότι η κατάσταση στο σκέλος των εσόδων δεν βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς και τον Ιούλιο τα έσοδα από τις εφορίες εμφανίζονται μειωμένα κατά περίπου 5%.
Οι αστοχίες αυτές, αποδίδονται από το οικονομικό επιτελείο στην παγκόσμια οικονομική κρίση και στις οικονομικές δυσκολίες που έχει προκαλέσει σε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Ωστόσο, οι διεθνείς οργανισμοί επισημαίνουν με τις εκθέσεις τους προς την Ελλάδα, ότι θα πρέπει να κινηθεί προς την κατεύθυνση τόσο της καλύτερης λειτουργίας του ελεγκτικού μηχανισμού, όσο και της πάταξης της φοροδιαφυγής, αν θέλει να μην αντιμετωπίζει τέτοια φαινόμενα υστέρησης εσόδων. Πάντως, αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί, ότι από τα 360 εκατ. ευρώ που θεωρεί το υπουργείο Οικονομίας ότι θα εισπράξει από το μέτρο της έκτακτης εισφοράς, μέχρι τα τέλη Ιουλίου έχουν συγκεντρωθεί περίπου τα 100 εκατ. ευρώ.
Τα καθαρά έσοδα διαμορφώθηκαν στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2009, στα 22,19 δισ. ευρώ καταγράφοντας υποχώρηση 3,3% έναντι ετήσιου στόχου για αύξηση 14,76%, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η «μαύρη τρύπα» των περίπου 4,2 δισ. ευρώ. Τα έσοδα προ επιστροφών φόρων εμφάνισαν μικρότερη μείωση σε σχέση με τα καθαρά έσοδα, καθώς επιταχύνθηκαν οι επιστροφές φόρου προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά και συγκεκριμένα μειώθηκαν κατά 0,7% έναντι στόχου για αύξηση 13,9%.
Στο ίδιο διάστημα οι δαπάνες (πρωτογενείς και τόκοι) έφτασαν τα 34,17 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 13,3% έναντι στόχου για συγκρατημένη άνοδο κατά 9,77%. Ετσι, στο σκέλος των δαπανών η «τρύπα» διαμορφώνεται περίπου στο 1,2 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα συνολικά ο προϋπολογισμός να έχει ξεφύγει κατά 5,4 δισ. ευρώ από το πρώτο κιόλας εξάμηνο.
Μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να έχει μειωθεί το έλλειμμα κατά περίπου 5 δισ. ευρώ. Στο οικονομικό επιτελείο, υποστηρίζουν ότι ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί με τις εισπράξεις του ΕΤΑΚ για τα έτη 2008 και 2009, με την έκτακτη εισφορά στα εισοδήματα άνω των 60.000 ευρώ, με τον ειδικό φόρο σε αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και σε ιδιωτικά σκάφη αναψυχής, με την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων, με την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στη βενζίνη και των τελών στην κινητή τηλεφωνία και στα τυχερά παίγνια και με την εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.
Συστάσεις από ΔΝΤ και ΟΟΣΑ
Για τα έσοδα
– Περικοπή φοροαπαλλαγών και ειδικών καθεστώτων φορολόγησης
– Φορολόγηση αυτοαπασχολούμενων με αντικειμενικά κριτήρια
– Αντιμετώπιση παραοικονομίας
– Μείωση των φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις
– Δύο αντί για έξι συντελεστές ΦΠΑ
– Μείωση αγαθών και υπηρεσιών που υπάγονται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ
– Αύξηση ορίου για τους χαμηλούς συντελεστές ΦΠΑ
– Υποκατάσταση της αντικειμενικής αξίας στα ακίνητα από την εμπορική
– Ενοποίηση φορολογικών συντελεστών εταιρικών ακινήτων και ακινήτων ιδιωτών
Για τις δαπάνες
– Συγκράτηση μισθολογικών αυξήσεων
– Μείωση υπεράριθμου προσωπικού στο Δημόσιο
– Περιορισμό γραφειοκρατίας
– Μείωση αμυντικών δαπανών
– Μεταρρυθμίσεις στην υγεία
Για το ασφαλιστικό
– Υπολογισμός σύνταξης με βάση τις εισφορές όλου του εργασιακού βίου
– Μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης
– Κατάργηση δώρων και επιδομάτων αδείας για τους συνταξιούχους
– «Μαχαίρι» στις πρόωρες συντάξεις
– Μείωση εισφοροδιαφυγής
Για τη δημόσια διοίκηση
– Μείωση δημόσιων οργανισμών
– Επιτάχυνση αποκρατικοποιήσεων
– Αύξηση των τιμολογίων στις ΔΕΚΟ, μηδενισμό ελλειμμάτων σε 5 έτη
– Αύξηση της διαφάνειας
– Απελευθέρωση αγορών, υπηρεσιών, ενίσχυση Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Για αγορά εργασίας
– Μείωση προστατευτισμού
– Επέκταση μερικής απασχόλησης.
Πηγή: news.kathimerini.gr