Του Κώστα Τσαχάκη
Αναλυτικά στοιχεία για την πορεία των δεδομένων της οικονομίας παρουσίασε χθες στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας, κάνοντας λόγο για «ενδείξεις που δίνουν εικόνα ανατροπής της αίσθησης του νομοτελειακού αδιεξόδου που είχε δημιουργηθεί». Ειδικότερα τα οκτώ «σημάδια» σύμφωνα με τον υπουργό είναι τα ακόλουθα:
1. Η εντός στόχων εκτέλεση του προϋπολογισμού, παρά το γεγονός ότι η ύφεση είναι βαθύτερη από την αναμενόμενη. Έτσι το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε στο 11μηνο στο 1,5 δισ. ευρώ (0,8% του ΑΕΠ), από 6 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011 (2,9% του ΑΕΠ). Το δημοσιονομικό έλλειμμα ανήλθε στα 12,9 δισ. ευρώ (6,6% του ΑΕΠ), από 21,5 δισ. ευρώ πέρυσι. Εξάλλου το διαρθρωτικό έλλειμμα, σύμφωνα με την Έκθεση της Κομισιόν, εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 13,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ την τριετία 2009-2012, έναντι στόχου για μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2009-2014.
2. Μειώνεται το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. Πέρα από τη συμφωνία στο Eurogroup για τις μειώσεις επιτοκίων και την αναστολή πληρωμής τόκων και χρεολυσίων παρατηρείται το φαινόμενο αποκλιμάκωσης και των επιτοκίων στις εκδόσεις εντόκων. Το μέσο σταθμικό επιτόκιο των εκδόσεων εντόκων γραμματίων την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2012 διαμορφώθηκε σε 4,42%, έναντι 4,63% το 2011. Οι αποδόσεις των νέων ελληνικών ομολόγων σταδιακά μειώνονται επειδή εκλείπουν οι ανησυχίες των επενδυτών όσον αφορά τον κίνδυνο αποχώρησης της χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Η απόδοση του νέου δεκαετούς ομολόγου στις 12 Ιουνίου φέτος ήταν 28,6% και προχθές έπεσε στο 12,7%.
3. Οι καταθέσεις σταδιακά επιστρέφουν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αν και στην παρούσα φάση μέρος αυτών διοχετεύεται για την κάλυψη φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
4. Έχει ξεκινήσει η αναδιάρθρωση, μέσω της συγκέντρωσης και της δημιουργίας νέων ισχυρών τραπεζικών ομίλων και της ανακεφαλαιοποίησης, του τραπεζικού συστήματος.
5. Ενισχύεται μήνα με τον μήνα η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η σχετική κατάταξη της χώρας στις διεθνείς μελέτες βελτιώθηκε κατά 22 θέσεις σε σχέση με πέρυσι (World Bank, Doing Business). Επιπρόσθετα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε, ανέρχεται στο 25% του αντίστοιχου περυσινού, ενώ ήταν πλεονασματικό τους δύο τελευταίους μήνες για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (Αύγουστος και Σεπτέμβριος). Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών στο εννεάμηνο ήταν 3,5 δισ. ευρώ, έναντι 14,7 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εξαιρουμένων των καθαρών πληρωμών για καύσιμα και για τόκους του τομέα της Γενικής Κυβέρνησης ήταν θετικό στο εννεάμηνο με το πλεόνασμα να φθάνει στο 4,1% του ΑΕΠ.
6 Η εικόνα του Χρηματιστηρίου Αθηνών εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης. Την περίοδο Ιουνίου ? Οκτωβρίου 2012 παρατηρήθηκε βελτίωση του επενδυτικού κλίματος. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Δείκτης τιμών των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, μετά την πτώση που σημείωσε την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2012 (23%), στη διάρκεια των επόμενων πέντε μηνών κατέγραψε αξιόλογη άνοδο (+80%, από τις 476 στις 861 μονάδες).
7. Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται με ταχείς ρυθμούς. Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώνεται στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2009, παρά τις υπαρκτές στρεβλώσεις των αγορών. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το 2012 είναι το πρώτο έτος από την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος που ο πληθωρισμός στην Ελλάδα προβλέπεται ότι θα είναι χαμηλότερος από το μέσο πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ (1,2% έναντι 2,4% με 2,6%). Το μέσο ετήσιο επίπεδο του πυρήνα του πληθωρισμού, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των μη επεξεργάσιμων τροφίμων, αναμένεται να μηδενιστεί φέτος. Τέλος, χωρίς την επίπτωση των αυξήσεων της έμμεσης φορολογίας το μέσο επίπεδο του πυρήνα του πληθωρισμού προβλέπεται να είναι σαφώς αρνητικό ήδη από φέτος (-0,6%).
8. Το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται καθώς ο σχετικός δείκτης βρέθηκε, τον Νοέμβριο του 2012, στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 μηνών και παράλληλα η διαφορά σε σχέση με την Ευρωζώνη είναι η μικρότερη από τον Οκτώβριο του 2009.
Αναβάθμιση κατά 6 βαθμίδες από S&P
Ψήφο εμπιστοσύνης έλαβε χθες η Ελλάδα από την Standard & Poor's, καθώς ο οίκος αξιολόγησης αφαίρεσε την αξιολόγηση «επιλεκτική χρεοκοπία» (selective default) στην οποία είχε τοποθετήσει τη χώρα μετά την ανακοίνωση του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων και την βαθμολογεί πλέον με B-, όχι μόνο έξι βαθμίδες πάνω από τον «πάτο» της χρεοκοπίας, αλλά και δυο βαθμίδες πάνω από την προηγούμενη αξιολόγηση CCC που είχε προ του buyback. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το ότι η νέα αξιολόγηση έχει σταθερή προοπτική, η οποία αντανακλά τη «δέσμευση της κυβέρνησης στις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, παρά τις οικονομικές και πολιτικές δυσκολίες που συνοδεύουν την εφαρμογή της».
Μετά τη χθεσινή αναβάθμιση, η S&P αξιολογεί την Ελλάδα πολύ καλύτερα από ό,τι οι Moody's και Fitch, που βαθμολογούν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας με C και CCC αντίστοιχα. Ιδιαίτερα σημαντική χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας τη νέα αξιολόγηση της S&P, πρόσθεσε ωστόσο ότι «δεν εφησυχάζουμε, έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας». H S&P σημειώνει ότι η απόφαση των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης για την εκταμίευση της δόσης των 34,5 δισ. ευρώ δείχνει ότι είναι αποφασισμένες να επαναφέρουν σε βιώσιμη τροχιά τα δημοσιονομικά της Ελλάδας και να διατηρήσουν τη χώρα στην ΟΝΕ, ενώ προσθέτει ότι «ένα καλύτερα κεφαλαιοποιημένο τραπεζικό σύστημα και η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας του ιδιωτικού τομέα μπορούν να βελτιώσουν τις προοπτικές κρίσιμων τομέων, όπως του τουριστικού, το 2013».
Δημοπρασία
Ποσό 1,3 δισ. ευρώ άντλησε το ελληνικό δημόσιο από την έκδοση εντόκων γραμματίων τρίμηνης διάρκειας. To επιτόκιο μειώθηκε στο 4,11% έναντι 4,20%, ενώ ο δείκτης κάλυψης ανήλθε στη 1,73 φορά από 1,66 φορά στην αντίστοιχη προηγούμενη δημοπρασία.
Επιστροφή
Οι καταθέσεις σταδιακά επιστρέφουν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αν και στην παρούσα φάση μέρος αυτών διοχετεύεται για την κάλυψη φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
Θετικά
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εξαιρουμένων των καθαρών πληρωμών για καύσιμα και για τόκους του τομέα της Γενικής Κυβέρνησης ήταν θετικό στο εννεάμηνο, με το πλεόνασμα να φθάνει στο 4,1% του ΑΕΠ.
Πηγή: imerisia.gr