Σε τροχιά αλλαγών μπαίνει η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς η Εφορία θέτει στο επίκεντρο την ανάγκη προσκόμισης αποδείξεων για τη δικαιολόγηση απαλλαγής ή μείωσης του ελάχιστου εισοδήματος. Οι φορολογούμενοι που επιδιώκουν να εξαιρεθούν από το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού της ελάχιστης φορολογητέας βάσης ή να πετύχουν «κούρεμα» του τεκμηρίου κατά 50% θα πρέπει πλέον να αποδείξουν με στοιχεία τη δυνατότητα αυτήν. Όσοι το καταφέρουν δεν θα φορολογούνται βάσει τεκμηρίων διαβίωσης, αλλά σύμφωνα με τα πραγματικά τους εισοδήματα, όπως αυτά θα δηλώνονται στις φορολογικές τους δηλώσεις, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια διαφάνειας και τεκμηρίωσης.
Ποιοι γλιτώνουν τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης
- Οι νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κατά το έτος γέννησης του παιδιού τους και τα επόμενα δυο έτη.
- Οι αγρότες.
- Όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και έχουν έως 3 εργοδότες.
- Οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
- Τα καφενεία σε χωριά με λιγότερους από 500 κατοίκους και νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους.
- Οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που συνεργάζονται με μέχρι 2 εταιρείες και δηλώνουν ως έδρα την κατοικία τους.
- Οι νέοι επαγγελματίες για τα 3 πρώτα χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητας.
Μείωση 50%
Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα μειώνεται κατά 50% για:
- Όσους έχουν την έδρα τους σε οικισμούς εκτός Αττικής με πληθυσμό έως και 1.500 κατοίκους.
- Επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%.
- Επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους.
- Γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα.
- Γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
- Γονείς πολύτεκνων οικογενειών.
- Εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας επί του οχήματος που δεν υπερβαίνει το 25%.
Δικαιολογητικά
Για την εξαίρεση εφαρμογής του ελάχιστου ποσού του καθαρού εισοδήματος ή την εφαρμογή των προβλεπόμενων μειώσεων απαιτούνται, κατά περίπτωση, τα εξής:
- Αναφορά σε νομοθετική ή κανονιστική ρύθμιση, από την οποία να προκύπτει ο περιορισμός της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας του υπόχρεου.
- Πιστοποιητικό απόδειξης ιδιότητας πολύτεκνου ως γονέα ή απορφανισθέντος τέκνου.
- Πιστοποιητικό απόδειξης ιδιότητας γονέα μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα π.χ. πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή ληξιαρχική πράξη γέννησης (σε περίπτωση άγαμης μητέρας), πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή ληξιαρχική πράξη θανάτου (στην περίπτωση χηρείας) ή δικαστική απόφαση απόδοσης (και προσωρινής) επιμέλειας (σε περίπτωση διαζυγίου) ή ιδιωτικό συμφωνητικό που έχει κατατεθεί στο πρωτοδικείο ή σε συμβολαιογράφο για την έκδοση διαζυγίου (συναινετική λύση γάμου) ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση υιοθεσίας από έναν γονέα ή πιστοποιητικό κράτησης σε σωφρονιστικό κατάστημα (φυλάκιση του άλλου γονέα) κ.λπ. Ως μονογονεϊκή οικογένεια θεωρείται η οικογένεια που αποτελείται από έναν μόνο γονέα (άγαμο, σε χηρεία ή διαζευγμένο ή σε διάσταση, ή λόγω κράτησης του έτερου γονέα σε σωφρονιστικό κατάστημα), ο οποίος ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα εν τοις πράγμασι ή μετά από σχετική ανάθεση με δικαστική απόφαση ή συμβολαιογραφική πράξη, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, την προσωρινή ή μόνιμη επιμέλεια ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων.
- Άδεια κυκλοφορίας για το ποσοστό ιδιοκτησίας των εκμεταλλευτών ταξί.
Σημειώνεται ότι για τα εισοδήματα του 2025 τα οποία θα φορολογηθούν το 2026 αυξάνεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για περίπου 400.000 επαγγελματίες. Η αναπροσαρμογή από την 1η Απριλίου 2025 του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα από τα 830 ευρώ στα 880 ευρώ οδηγεί αυτόματα σε αύξηση το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα και τον φόρο που θα πληρώσουν οι επαγγελματίες. Το τεκμαρτό εισόδημα από 11.620 ευρώ που ήταν το 2024 αυξάνεται στα 12.320 ευρώ το 2025, επηρεάζοντας, όπως προαναφέρθηκε, περίπου 400.000 επαγγελματίες που πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων.